سرمازدگي موضعي يا يخ زدگي
اندامها
گردآوری: دکتر حمید مساعدیان
يخ زدگي عضو و اندامهاي بدن
در اغلب موارد بدنبال كاهش
درجه حرارت محيط به كمتر از
صفر درجه سانتي گراد وبيشتردر
ورزش كوهنوردي و ورزش هايي كه
در طبيعت انجام ميشود نظير
اسكي و... بوجود مي آيد.اين
بيماري معمولاً در نواحي
انتهايي بدن مثل انگشتان دست
و پا , لاله گوش، بيني،پوست
،چشم،گونه و... كه معمولاً
پوشش مناسب نيز ندارند اتفاق
مي افتد . اما در صورت تماس
با سرما ممكن است در هرقسمتي
از بدن ايجاد شود . يخ زدگي
بر اساس شدت سرد بودن هوا و
سرعت بادورطوبت مي تواند حتي
در مدت زمان كوتاهي اتفاق
بيافتد . افزايش سرعت باد ,
اثري مشابه به كم شدن دماي
هوا دارد . افراد مسن،اطفال،
افرادخسته، گرسنه،دچاركم آبي،
مستعدترين افراد براي يخ زدگي
مي باشند
علائم و نشانه ها :
احساس سرما در ناحيه ي مربوطه
(كه سپس به احساس درد تبديل
مي شود) .
كرخت شدن يا بي حس شدن ناحيه
ي مربوطه
احساس مورمور يا سوزن سوزن
شدن در عضو درگير
موضع درگير ( در افراد داراي
پوست روشن) به رنگ قرمز روشن
يا صورتي و (در افراد داراي
پوست تيره ) رنگ خاكستري به
خود مي گيرد و در نهايت قسمت
سرمازده رنگ خود را از دست
داده و به رنگ سفيد تغيير رنگ
ميدهد .
تاول و ايجاد تورم بعد از چند
ساعت بوجود مي آيد.
از دست دادن كامل حس , حتي در
نواحي كه قبلاً دردناك بوده
اند كم كم بروز ميكند .
تبديل پوست و اندام صدمه ديده
به حالت چرمي شكل يا شبيه موم
( زرد يا سفيد رنگ )
در نهايت عضو صدمه ديده سفت و
سخت مي شود و در لمس شبيه چوب
يا گوشت يخ زده خواهد شد .
بعد از دو هفته در صورت عدم
برگشت و بهبودي بافت صدمه
ديده موضع دچار گانگرن خشك
وسياهي عضو خواهد شد.
كمكهاي اوليه يخ زدگي:
عضو سرمازده را ازتماس
بيشتربا برف ويخ وسرما ،باد و
رطوبت محافظت كنيد.
از برخورد" مجدد" عضو صدمه
ديده با سرما و باد جلوگيري
كنيد.
از انجام كارهاي زير بايد به
شدت پرهيز كنيد :
1- ماليدن يا ماساژ دادن
مستقيم عضو صدمه ديده
2- ماليدن برف بر روي عضو
صدمه ديده
3- پاره كردن تاول ها
4- ازگرم كردن عضو آسيب ديده
با حرارت خشك مثل بخاري ,
شوفاژ , شعله آتش , گرفتن روي
موتور خودرو و ....پرهيز
نماييد.زيرا باعث صدمه بيشتر
به عضو يخ زده وصدمه ديده مي
شود . بي حس شدن عضو آسيب
ديده سبب مي شود كه مصدوم درد
ناشي از حرارت را متوجه نشود
, بنابراين توصيه مي شود در
صورت وجود آب گرم با درجه
حرارت 40 تا 41 درجه سانتي
گراد , عضو آسيب ديده را دريك
تشت محتوي آب گرم38-42 درجه
سانتيگرادقرار دهيد.واين عمل
را روزي سه بار تكرار كنيد.
5-ازحركت دادن عضو آسيب ديده
, به ويژه راه رفتن روي پاي
آسيب ديده پرهيزنماييد.
6- ازماليدن پماد , كرم يا
مواد مختلف ديگر بر روي پاي
آسيب ديده اجتناب كنيد.
عوامل زير باعث مستعدتر شدن
فرد براي سرمازدگي و يخ زدگي
خواهد شد :
مصرف دخانيات (سيگار )، مصرف
نوشابه هاي الكلي و حاوي
كافئين , تغذيه نامناسب ,
خستگي و نداشتن استراحت كافي
, مصرف برخي داروها(خصوصا
داروهاي خواب آور) , كفش و
لباس نامناسب , سن بالا و
سابقه بيماري حاد يا مزمن
نظير ديابت نيز باعث مستعدتر
شدن فرد براي ابتلا به
سرمازدگي و يخ زدگي خواهد شد
. |