سرمازدگي موضعي يا يخ زدگي اندامها

 

گردآوری: دکتر حمید مساعدیان



يخ زدگي عضو و اندامهاي بدن در اغلب موارد بدنبال كاهش درجه حرارت محيط به كمتر از صفر درجه سانتي گراد وبيشتردر ورزش كوهنوردي و ورزش هايي كه در طبيعت انجام ميشود نظير اسكي و... بوجود مي آيد.اين بيماري معمولاً در نواحي انتهايي بدن مثل انگشتان دست و پا , لاله گوش، بيني،پوست ،چشم،گونه و... كه معمولاً پوشش مناسب نيز ندارند اتفاق مي افتد . اما در صورت تماس با سرما ممكن است در هرقسمتي از بدن ايجاد شود . يخ زدگي بر اساس شدت سرد بودن هوا و سرعت بادورطوبت مي تواند حتي در مدت زمان كوتاهي اتفاق بيافتد . افزايش سرعت باد , اثري مشابه به كم شدن دماي هوا دارد . افراد مسن،اطفال، افرادخسته، گرسنه،دچاركم آبي، مستعدترين افراد براي يخ زدگي مي باشند


علائم و نشانه ها :
احساس سرما در ناحيه ي مربوطه (كه سپس به احساس درد تبديل مي شود) .
كرخت شدن يا بي حس شدن ناحيه ي مربوطه
احساس مورمور يا سوزن سوزن شدن در عضو درگير
موضع درگير ( در افراد داراي پوست روشن) به رنگ قرمز روشن يا صورتي و (در افراد داراي پوست تيره ) رنگ خاكستري به خود مي گيرد و در نهايت قسمت سرمازده رنگ خود را از دست داده و به رنگ سفيد تغيير رنگ ميدهد .
تاول و ايجاد تورم بعد از چند ساعت بوجود مي آيد.
از دست دادن كامل حس , حتي در نواحي كه قبلاً دردناك بوده اند كم كم بروز ميكند .
تبديل پوست و اندام صدمه ديده به حالت چرمي شكل يا شبيه موم ( زرد يا سفيد رنگ )
در نهايت عضو صدمه ديده سفت و سخت مي شود و در لمس شبيه چوب يا گوشت يخ زده خواهد شد .
بعد از دو هفته در صورت عدم برگشت و بهبودي بافت صدمه ديده موضع دچار گانگرن خشك وسياهي عضو خواهد شد.

كمكهاي اوليه يخ زدگي:
عضو سرمازده را ازتماس بيشتربا برف ويخ وسرما ،باد و رطوبت محافظت كنيد.
از برخورد" مجدد" عضو صدمه ديده با سرما و باد جلوگيري كنيد.
از انجام كارهاي زير بايد به شدت پرهيز كنيد :
1- ماليدن يا ماساژ دادن مستقيم عضو صدمه ديده
2- ماليدن برف بر روي عضو صدمه ديده
3- پاره كردن تاول ها
4- ازگرم كردن عضو آسيب ديده با حرارت خشك مثل بخاري , شوفاژ , شعله آتش , گرفتن روي موتور خودرو و ....پرهيز نماييد.زيرا باعث صدمه بيشتر به عضو يخ زده وصدمه ديده مي شود . بي حس شدن عضو آسيب ديده سبب مي شود كه مصدوم درد ناشي از حرارت را متوجه نشود , بنابراين توصيه مي شود در صورت وجود آب گرم با درجه حرارت 40 تا 41 درجه سانتي گراد , عضو آسيب ديده را دريك تشت محتوي آب گرم38-42 درجه سانتيگرادقرار دهيد.واين عمل را روزي سه بار تكرار كنيد.
5-ازحركت دادن عضو آسيب ديده , به ويژه راه رفتن روي پاي آسيب ديده پرهيزنماييد.
6- ازماليدن پماد , كرم يا مواد مختلف ديگر بر روي پاي آسيب ديده اجتناب كنيد.

عوامل زير باعث مستعدتر شدن فرد براي سرمازدگي و يخ زدگي خواهد شد :
مصرف دخانيات (سيگار )، مصرف نوشابه هاي الكلي و حاوي كافئين , تغذيه نامناسب , خستگي و نداشتن استراحت كافي , مصرف برخي داروها(خصوصا داروهاي خواب آور) , كفش و لباس نامناسب , سن بالا و سابقه بيماري حاد يا مزمن نظير ديابت نيز باعث مستعدتر شدن فرد براي ابتلا به سرمازدگي و يخ زدگي خواهد شد .

 

 

کوهستان، این معشوق ما در عین زیبایی قاتل چیره دستی است، مراقب باشیم.